Sự hội ngộ của 4 hành tinh
Điểm nổi bật của năm 2010 là sự xuất hiện của Sao Thủy. Sao Thủy vốn là một thành viên nhỏ bé nhất trong Hệ Mặt Trời mà ít người có cơ hội được chiêm ngưỡng, sẽ hiện rõ..
Lý do là bởi vì hành tinh này khá nhỏ, chỉ nhỉnh hơn Mặt Trăng một chút lại khá gần Mặt Trời nên thường bị ánh sáng chói lòa của Mặt Trời lấn át.
Nhưng vào cuối tháng 3 đến giữa tháng 4, giữa tháng 7 đến giữa tháng 8, giữa tháng 11 đến giữa tháng 12 của năm 2010, chúng ta sẽ có dịp nhìn thấy hành tinh mang tên vị thần Thương mại và Truyền tin trong thần thoại Hy Lạp - Mercury này xuất hiện.
Sao Thủy sẽ xuất hiện ở chân trời Đông trước khi Mặt Trời mọc và chân trời Tây ngay sau khi Mặt Trời lặn. Sao Thủy di chuyển khá nhanh trên bầu trời và độ cao cực đại so với đường chân trời không bao giờ vượt quá 28 độ.
Được gán cho nữ thần tình ái và sắc đẹp Venus, Sao Kim sẽ tỏa sáng trên bầu trời năm 2010. Đây sẽ là ngôi sao sáng nhất với ánh sáng màu vàng nổi bật.
Đặc biệt, vào ngày 3/3/2010, Sao Kim và Sao Thủy sẽ hội ngộ với nhau và chỉ cách nhau khoảng 30. Vị trí của Sao Kim so với đường chân trời không bao giờ vượt quá 480.
Sao Hỏa, hành tinh mang tên vị thần chiến tranh Mars là một ngôi sao nữa tiếp tục nổi bật với màu đỏ lửa trong suốt năm 2010.
Sao Hỏa sẽ tiến gần Trái Đất nhất vào ngày 29/1/2010. Từ Trái Đất, hành tinh này sẽ đạt kích thước lớn nhất và sáng nhất. Đây sẽ là cơ hội tuyệt vời cho những ai yêu thiên văn quan sát và chụp ảnh hành tinh này.
Năm 2010 cũng là năm của Sao Mộc tỏa sáng. Dự báo, Sao Mộc sẽ tỏa sáng và trở lên "lớn nhất" nếu quan sát từ Trái Đất khi khoảng cách giữa Trái Đất và "người anh cả" trong Hệ Mặt Trời này gần nhau nhất vào ngày 21/9/2010.
Còn hành tinh thứ 5 trong "ngũ hành", Sao Thổ sẽ đạt kích thước cực đại vào ngày 21/3/2010. Tuy nhiên, qua kính thiên văn, chúng ta chỉ có thể quan sát được chiếc vành mảnh khảnh của Sao Thổ chứ không duyên dáng như những năm trước.
Đặc biệt, sự kiện mong chờ nhất trong năm 2010 là sự hội ngộ của 4 hành tinh trên bầu trời phía tây: Sao Kim, Sao Hỏa, Sao Thổ và Sao Thủy vào cuối tháng 7/2010. Các nhà thiên văn thường ví đây là "bữa tiệc" của các hành tinh.
Nhật thực xuất hiện đến 2 lần trong một năm
Trong năm 2010, những người yêu thích thiên văn và vũ trụ sẽ có dịp chiêm ngưỡng hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này đến... 2 lần, trong đó người dân châu Á, bao gồm cả Việt Nam, sẽ được quan sát nhật thực một phần.
Lần nhật thực thứ nhất là nhật thực hình khuyên xảy ra ngày 15/1/2010. Không giống như nhật thực toàn phần, nhật thực hình khuyên sẽ lộng lẫy với "chiếc nhẫn thần".
Hiện tượng này xảy ra khi đĩa Mặt Trăng không đủ lớn để có thể che phủ hết đĩa Mặt Trời. Vì thế, khi hiện tượng xảy ra, Mặt Trời hiện ra như một chiếc nhẫn khổng lồ giữa bầu trời ban ngày. Người dân ở các nước châu Phi, Ấn Độ và Trung Quốc có cơ hội được chiêm ngưỡng hiện tượng này.
Vị trí quan sát được nhật thực cực đại nằm trên Ấn Độ Dương, hầu hết châu Phi và châu Á sẽ được quan sát nhật thực một phần.
Đặc biệt, người dân ở phía Bắc Bộ, sẽ quan sát được tỷ lệ che khuất khá lớn (Hà Giang là nơi quan sát được tỷ lệ che khuất cực đại lớn nhất Việt Nam là 73,8%, Hà Nội là 67,3%, TP.HCM là 38,1%).
Vào ngày 11/7/2010, nhật thực toàn phần sẽ được quan sát trong một dải hẹp chạy dọc Nam Thái Bình Dương và kết thúc ở khu vực phía nam của Chile và Argentina.
Dải nhật thực một phần sẽ được quan sát trong một vùng rộng hơn bao gồm Nam Thái Bình Dương và một phần Nam Mỹ.
Nguyệt thực cũng xuất hiện 2 lần
Cũng giống như nhật thực, trong năm 2010, người dân yêu thiên văn trên toàn thế giới sẽ được "thưởng thức" 2 lần nguyệt thực trong đó có một lần nguyệt thực toàn phần.
Lần nguyệt thực thứ nhất xảy ra vào 26/6/2010. Đây sẽ là nhật thực một phần.
Người dân ở khu vực Đông Á (trong đó có Việt Nam), Thái Bình Dương, Phía tây của Bắc Mỹ và Nam Mỹ có cơ hội được chiêm ngưỡng hiện tượng này.
Cơ hội được quan sát nguyệt thực toàn phần tốt nhất trong năm 2010 xảy ra vào đêm 20/12/2010 và sáng 21/12/2010.
Những người dân sống ở khu vực Bắc Mỹ và Thái Bình Dương có cơ hội được quan sát nguyệt thực toàn phần. Người dân Bắc Âu, một phần Bắc Phi, Đông Á (trong đó có Việt Nam) chỉ quan sát được hiện tượng một phần.
Có cơ hội xem 10 trận mưa sao băng
Đến hẹn lại lên, những trận mưa sao băng nổi tiếng tiếp tục xảy ra trong năm 2010. 3 trong số gần 10 trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm 2010 sẽ là: Anh Tiên, Sư Tử và Song Tử.
Bầu trời không trăng là điều kiện lý tưởng để quan sát trận mưa sao băng Anh Tiên. Trận mưa này sẽ đạt cực đạt vào ngày 13 - 14/8/2010, với số sao băng được tiên đoán lên đến 60 vệt/giờ.
Tâm điểm của trận mưa sao băng nằm trong chòm sao Anh Tiên. Để tận hưởng bữa tiệc sao băng này khoảng 2 giờ sáng trong thời gian diễn ra cực đại, chúng ta nhìn về phía Đông Bắc nơi chòm sao Anh Tiên xuất hiện.
Trận mưa sao băng Sư Tử sẽ đạt cực đại vào ngày 17 - 18/11/2010. Nhìn về phía chòm sao Sư Tử lúc nửa đêm trong những ngày diễn ra cực đại, chúng ta có thể quan sát được khoảng 40 - 60 vệt sao băng/giờ.
Cứ sau chu kỳ 33 năm, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng "bão" sao băng Sư Tử với số lượng sao băng lên đến trên 1.000 sao băng/giờ. "Bão" sao băng Sư Tử gần đây nhất xảy ra vào năm 2001.
Với nhiều màu sắc rực rỡ, trận mưa sao băng Song Tử, đạt cực đại vào ngày 13 - 14/12/2010 được hứa hẹn với số sao băng cực đại lên đến 60 vệt/giờ.
Những ai yêu thích hiện tượng này có thể đón xem vào sau nửa đêm ngày diễn ra cực đại. Khi quan sát trận mưa sao băng đẹp này, chúng ta hãy nhìn về phía chòm sao Song Tử.
Nguyễn Đức Phường (Hội Thiên văn - Vũ trụ Việt Nam)
Tiêu đề: Những hiện tượng thiên văn đẹp nhất năm 2010 
Wed Feb 17, 2010 1:07 pm
