Với tư cách là một bộ phận của tự nhiên, con người vừa thụ động trong quan hệ với tự nhiên, đồng thời con người cũng luôn chủ động cải tạo thế giới tự nhiên nhằm đáp ứng nhu cầu duy trì và nâng cao chất lượng cuộc sóng của mình. Lao động sáng tạo của con người đã làm cuộc sống của họ ngày càng tốt hơn. Song, chinh quá trình hoạt đọng cũng như những "thắng lợi" của con người đã, đang làm môi trường sống bị tổn thương. Nếu không có giải pháp bảo vệ môi trường, hoạ diệt vong của loài người sẽ là điều khó tránh khỏi. Môi trường sống đang "SOS", bảo vệ môi trường sống đang thực sự là vấn đề toàn cầu cấp bách.
Theo điều 1 của Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam: "Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo, có quan hệ mật thiết với nhau bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên". Như vậy, với con người, môi trường sống không chỉ là nơi để con người tồn tại, sinh trưởng và phát triển mà còn là "khung cảnh của cuộc sống, của lao động và sự vui chơi giải trí của con người". Vậy mà giờ đây, môi trường sống của con người đang "kêu cứu" trước những hoạt động thái quá, nhận thức hạp hẹp, nông cạn của con người. Ngày 5/6/1972, một Hội nghị quốc tế về môi trường được tổ chức tại Stockhlm (Thuỵ Điển) với lời kêu gọi "Hỡi con người! hãy cứu lấy trái đất - cái nôi của chúng ta".
Được biết mọi dạng môi trường sống của con người hiện nay (khí quyển, thuỷ quyển, địa quyển, sinh quyển...) đều đang lâm vào tình trạng cạn kiệt và ô nhiễm. Theo các số liệu thống kê, hàng năm nền công nghiệp thế giới đã thải vào môi trường 200 triệu tấn khí CO2, 150 triệu tấn oxit nitơ, hơn 110 triệu tấn bụi độc hại. Ngoài ra, các phương tiện có động cơ nói chung luôn thải vào không khí từ 150 - 200 loại hợp chất sunfua và oxit nitơ với khối lượng cũng khá cao. Mỗi năm gần đây trên trái đất có khoảng 500 tỷ tấn nước bẩn (nước thải sinh hoạt, nước thải từ sản xuất chế biến, phân bón, vệ sinh y tế...) thải vào các vùng nước của thiên nhiên, làm ô nhiễm tới 40% lưu lượng của các dòng sông. Ước tính hàng năm trên thế giới có trên 2 tỷ tấn rác thải công nghiệp đổ ra môi trường. Đa số các chất thải này đều được xử lý theo biện pháp chôn xuống lòng đất. Đã thế, việc khai thác các nguồn tài nguyên động, thực vật vẫn đang có xu hướng tăng nhanh, phá vỡ tính đa dạng sinh học của môi trường sống...
Thực trạng nói trên cho thấy, con người đang phải đối mặt với sự ô nhiễm, suy thoái nghiêm trọng của môi trường sống. Đó là, tài nguyên thiên nhiên ngày càng khan hiếm, cạn kiệt (đất canh tác "co mạnh", diện tích rừng bị thu hẹp, thiếu nước ngọt, số động thực vật quý hiếm được đưa vào "sách đỏ" ngày một nhiều...); Khí hậu toàn cầu biến đổi và tần xuất thiên tai ngày một gia tăng (trái đất nóng lên, mực nước biển dâng cao, gió bão, lũ lụt, hoả hoạn nhiều...). Ô nhiễm môi trường đang xảy ra trên quy mô rộng (nguồn nước bị ô nhiễm nặng, bầu không khí bị vẩn --c, đất đai bị bào mòn khô cằn, đa dạng sinh học bị phá vỡ...); Tầng Ôzon (O3) bị bào mòn, xuất hiện nhiều lỗ thủng; Mưa axit ngày càng nhiều...
Đây thực sự đang là những thách thức đe doạ đến sự tồn vong và phát triển của cả hành tinh chúng ta. Hiện nay trên thế giới có khoảng 50% dân số thành thị phải sống trong môi trường có khí CO2 vượt quá tiêu chuẩn, có hàng tỷ người trên trái đất đang sống chung với môi trường ô nhiễm vượt mức cho phép. Có tới 20% dân số thành thị và trên 70% dân cư nông thôn trên thế giới không được dùng nước sạch. Diện tích rừng trên trái đất có nguy cơ không còn. Thập kỷ 50 của thế kỷ XX, diện tích rừng trên thế giới còn chiếm 25% diện tích của đất liền, tới thập kỷ 80 giảm xuống còn 20%, đến năm 2000 chỉ còn khoảng 16%,. Với tốc độ này, trong 200 tới trái đất sẽ không còn mảnh rừng nào. Chỉ tính riêng trong thế kỷ 20, 75% giống cây trồng trên trái đất bị tuyệt chủng, trên 30% loài gia súc, gia cầm lâm vào tình cảnh "buồn" như vậy. Về thảm hoạ tầng ôzon, với tốc độ tăng trưởng công nghiệp như hiện nay thì tới năm 2075 tầng ôzôn sẽ giảm đi 40% so với năm 1985, đến lúc đó trên toàn cầu sẽ có 150 triệu người mắc bệnh ung thư da, 18 triệu người bị --c thuỷ tinh thể, tài nguyên thuỷ sản sẽ tổn thất 25%, sản lượng mùa màng giảm 7,5%...
Tương lai loài người sẽ ra sao? Khi biển băng Bắc cực tan ra, nước đại dương lên nhấn chìm các lục địa; khi tài nguyên rừng - lá phổi xanh của trái đất bị suy kiệt, con người không còn khí trong lành để thở, khí tầng ozon - tấm lá che phủ trái đất tránh khỏi tia tử ngoại trực tiép từ mặt trời bị "rách" với quá nhiều lỗ thủng; khi nguồn nước ngọt bị cạn kiệt, ô nhiễm, mà cơ thể con người có tới 75% là nước…
Thiên nhiên đã, đang "nổi giận" và còn sẽ nổi giận nếu như loài người chúng ta không tạo được sự nhất trí "đồng tâm đồng sức" trong "cuộc chiến" bảo vệ môi trường tự nhiêm. Trong thực tiễn nhiều năm qua, thế giới chúng ta cũng đã có nhiều hành động cùng phối hợp bảo vệ môi trường. Điển hình như hội nghị quốc tê về môi trường diễn ra ngày 5/6/1972 tại Stockholm (Thuỵ Điển) và ngày 5/6 hàng năm được coi là ngày môi trường thế giới; Hội nghị thượng đỉnh về môi trường được tổ chức Riôđê Gianêyrô (Braxin) ngày 5/6/1992; Hội nghị thượng đỉnh trái đất về phát triển bền vững được tổ chức về phát triển bền vững được tổ chức tại Johannesburg (Nam Phi) vào cuối tháng 8 đầu tháng 9 năm 2002... Đi liền với các Hội nghị là các tuyên bố, nghị định, luật, cam kết... liên quan đến bảo vệ môi trường sống được thông qua. Một chiến lược phát triển bền vững đã được Liên hợp quốc đặt ra, và trong quá trình xây dựng chiến lược phát triển của mình mỗi quốc gia, dân tộc đều nhấn mạnh tới vấn đề "phát triển bền vững".
TTuy nhiên, giữa lời nói và hành động trong việc bảo vệ môi trường sinh thái toàn cầu vẫn còn "khoảng cách" quá lớn, tình trạng suy thoái môi trường vẫn còn chiều hướng tăng lên. Hơn lúc nào hết, giờ đây cả cộng đồng thế giới nói chung, mỗi quốc gia, dân tộc nói riêng cần đoàn kết thống nhất cùng hành động trong cuộc chiến bảo vệ môi trường. Các giải pháp bảo vệ môi trường phải được thực hiện triệt để, nghiêm túc, hiệu quả. Bằng bất cứ giá nào vào thời điểm hiện nay, con người chúng ta cũng phải bảo vệ môi trường trong lành, sạch đẹp, cân bằng về sinh thái. Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta.